یکی از دغدغه های مهم نوجوانان و حتی افراد به سن بلوغ رسیده ناتوانی در تصمیم گیری است. همه ما از زمانی که از خواب بیدار می‌شویم در مورد مسائل مختلفی تصمیم‌گیری می‌کنیم. این تصمیم‌گیری می‌تواند درباره موضوعات ساده‌ای مانند انتخاب صبحانه و یا انتخاب‌های مهم‌تری مانند پذیرش یک موقعیت شغلی باشد. در واقع این طور می‌توان گفت که جایگاه فعلی ما نتیجه تصمیم‌گیری‌های ما در گذشته است و آن چیزی که آینده ما را شکل می‌دهد تصمیماتی است که در حال حاضر قصد داریم به آن‌ها عمل کنیم.
متأسفانه افراد زیادی در جامعه وجود دارند که در تصمیم‌گیری دچار مشکل هستند و نمی‌توانند به درستی درباره مسائل گوناگون تصمیم‌گیری کنند به همین دلیل ما در این مطلب از مجموعه تصمیم گیری ساختار یافته رستا قصد داریم تا به بررسی عوامل ناتوانی در تصمیم‌گیری بپردازیم؛ پس با ما همراه شوید.
مهم‌ترین عوامل ناتوانی در تصمیم‌گیری
حتماً تا به حال افرادی را در اطرافتان مشاهده کرده‌اید که برای خرید یک لباس ساده نیز دچار مشکل هستند. این افراد نمی‌توانند به راحتی درباره هر چیزی تصمیم‌گیری کنند و همیشه به کسانی نیاز دارند که به جای آن‌ها تصمیم بگیرد و عواقب ناشی از آن تصمیم را نیز بپذیرد. چنین افرادی در جامعه دچار مشکلات زیادی خواهند شد زیرا قدرت تصمیم‌گیری درست را ندارند و ممکن است بهترین موقعیت‌های زندگی خود را بر اثر تصمیم‌گیری نادرست و یا تعلل در تصمیم‌گیری از دست بدهند. اگر شما نیز دارای چنین مشکلی هستید و یا در میان اطرافیان فردی با چنین ویژگی‌هایی می‌شناسید؛ بهتر است درباره عوامل ناتوانی در تصمیم‌گیری مطالعه کنید تا با شناخت این عوامل بتوانید در جهت برطرف کردن آن‌ها گام بردارید.
ترس از عواقب احتمالی یک تصمیم‌گیری نادرست
یکی از مهم‌ترین عوامل ناتوانی در تصمیم‌گیری، ترس ناشی از عواقب تصمیماتی است که فرد باید آن‌ها را بپذیرد.
در واقع این گونه افراد همواره می‌ترسند تا در اثر یک تصمیم‌گیری نادرست دچار مشکلاتی شوند که نتوانند به راحتی برای آن‌ها راه‌حل پیدا کنند به همین دلیل ترجیح می‌دهند تا تصمیم‌گیری در مورد موضوعات مختلف را به تعویق بیندازند، این کار می‌تواند باعث از دست رفتن فرصت‌هایی شود که ممکن است دیگر هیچ وقت در زندگی شما تکرار نشود.
اگر همیشه در هنگام تصمیم‌گیری از عواقب ناشی از تصمیماتی که می‌خواهید بگیرید و به آن‌ها عمل کنید، دچار ترس و اضطراب می‌شوید بهتر است بدانید که میزان ناآگاهی شما در مورد مسائلی که با آن‌ها در زندگی روبه‌رومی‌شوید با میزان ترسی که در هنگام تصمیم‌گیری تجربه میکنید نسبت مستقیم دارد بنابراین هر چه قدر شما در مورد موضوعات گوناگونی همچون دانش و آگاهی بیشتری داشته باشید به همان میزان نیز میتوانید در موقعیت‌های مختلف بهترین تصمیم را بگیرید.
ترس و اضطراب ناشی از سرزنش دیگران؛ عامل ناتوانی در تصمیم‌گیری
برخی از افراد به دلایل مختلی مانند تجربه تلخی که در کودکی داشته‌اند، دائماً نگران سرزنش شدن توسط دیگران هستند. این افراد معمولاً اعتماد به نفس پایینی دارند و نمی‌توانند از توانایی‌های خود برای پیشرفت تحصیلی و یا پیشرفت در محیط کارشان استفاده کنند.
کسانی که با چنین مسئله‌ای در هنگام تصمیم‌گیری مواجه هستند باید ترس‌های خود را کنار بگذارند و بپذیرند که اشتباه کردن بخشی از زندگی است. هیچ کسی در دنیا وجود ندارد که تصمیم اشتباهی در طول زندگیش نگرفته باشد.
در واقع این تصمیمات اشتباه هستند که به ما کمک می‌کنند تا در آینده در مسیر درست قدم برداریم و در موقعیت‌های حساس زندگی خود بهترین تصمیم را بگیریم. نکته دیگری که می‌تواند به شما در کنار گذاشتن ترس از سرزنش دیگران کمک کند این است که مسئولیت تمام تصمیمات خود را بپذیرید و آن را به عهده دیگران و یا شرایطی که در آن قرار دارید نیندازید.
نداشتن هدفی مشخص در زندگی
نداشتن هدف یکی دیگر از عوامل ناتوانی در تصیم گیری است که وقتی با افرادی که دچار مشکل در تصمیم‌گیری هستند صحبت می‌کنیم؛ متوجه می‌شویم که یکی از عوامل ناتوانی در تصمیم‌گیری است. زمانی که شما ندانید در زندگی خود به دنبال چه چیزی هستید نمی‌توانند درست تصمیم‌گیری کنید زیرا این تصمیمات شما هستند که می‌توانند شما را از هدفتان دور کنند و یا شما را به هدف نزدیک‌تر کنند. پس اگر هدف مشخصی در زندگیتان نداشته باشید چگونه میتوانید از میان گزینه‌هایی که پیش روی شما قرار دارد، بهترین را انتخاب کنید. برای رفع این مشکل بهتر است در مورد اهداف و خواسته‌هایتان به خوبی فکر کنید و با توجه به آن‌ها بهترین تصمیم را در مورد مسائل گوناگون بگیرید.
مشکلات سیستم عصبی بدن و تاثیر آن بر تصمیم‌گیری
برطرف کردن برخی از عوامل ناتوانی در تصمیم‌گیری از عهده انسان خارج است. برخی از محققان با انجام آزمایش‌هایی در افرادی که دچار مشکلات اساسی در تصمیم‌گیری هستند، دریافته‌اند که سیستم عصبی این افراد دچار ناتوانی در برقراری ارتباط بین بخش‌هایی از مغز است که مسئول تصمیم‌گیری هستند.
البته این نقص معمولاً در افرادی وجود دارد که دارای مشکلاتی در تصمیم‌گیری انتخابی هستند. به عنوان مثال این افراد در هنگام انتخاب میان چند گزینه مختلف مثلاً انتخاب یک غذا از منوی رستوران دچار مشکل می‌شوند اما در تصمیم‌گیری‌های حسی مشکلی ندارند.
تاثیر کمبود اعتماد به نفس در تصمیم گیری
بیشتر افرادی که توانایی تصمیم‌گیری درست درباره موضوعات مختلف را ندارند دچار کمبود اعتماد به نفس هستند. اعتماد به نفس رابطه مستقیمی با توانایی تصمیم‌گیری دارد.
افرادی که دارای اعتماد به نفس بالاتری هستند به توانایی‌های خود تکیه می‌کنند و مسئولیت تمام تصمیماتی را که می‌گیرند می‌پذیرند؛ اما افرادی که اعتماد به نفس کافی ندارند ترجیح می‌دهند تا دیگران برای آن‌ها تصمیم‌گیری کنند به همین دلیل در مواجه با مسائل مهمی مانند ازدواج، انتخاب شغل و… دچار مشکل می‌شوند.
افرادی که از اعتماد به نفس کافی برخوردار نیستند معمولاً در جمع اظهار نظر نمی‌کنند، تنهایی را به حضور در جمع ترجیح می‌دهند، سریع تغییر عقیده می‌دهند وزود تسلیم می‌شوند.
راه حل رفع مشکلات ناتوانی در تصمیم گیری
شناخت عوامل ناتوانی در تصمیم‌گیری می‌تواند به شما کمک کند تا دلایل ناتوانی‌های خودتان درتصمیم‌گیری را بشناسید و سپس با شناخت انواع مدل های تصمیم گیری میتوانید راحت و با قاطعیت انتخاب خود را انجام دهید.
زمانی که با مشکلات خود مواجه شوید میتوانید برای رفع آن‌ها تلاش کنید. بیشتر افرادی که دچار مشکلاتی در تصمیم‌گیری هستند اعتماد به نفس پایینی دارند، از سرزنش شدن و یا عواقب تصمیماتشان می‌ترسند، هدف مشخصی در زندگی ندارد و برخی از آن‌ها دچار مشکلاتی در سیستم عصبی وعملکرد مغرشان هستند.
برای این‌که بتوانید بهترین تصمیمات را در موقعیت‌های مختلف بگیرید باید دانش کافی در مورد مسائل گوناگون داشته باشید. آگاهی از موضوعات مختلف به شما کمک می‌کند تا دید بهتری نسبت به تصمیمی که می‌خواهید بگیرید داشته باشید و بیهوده از مسائلی که ممکن است هیچ وقت به وجود نیاید نترسید.
به خاطر داشته باشید که تصمیم‌گیری جزئی از زندگی روزمره انسان است به همین دلیل هیچ کسی در دنیا وجود ندارد که در زندگی‌اش تصمیمات نادرستی نگرفته باشد پس با رفع و پیشگیری عوامل ناتوانی در تصمیم گیری که به تمامی آن ها اشاره شد بپردازید این مشکل را به راحتی رفع میکنید.